Ne Aramıştınız ?
  • Çalışma Saatleri : 10:00 ~ 19:00

ÇOCUKLUĞUN DEZİNTEGRATİF BOZUKLUĞU

ÇOCUKLUĞUN DEZİNTEGRATİF BOZUKLUĞU

ÇOCUKLUĞUN DEZİNTEGRATİF BOZUKLUĞU

Prof. Dr. Özgür YORBIK

Çocuk ve ergen psikiyatrisi uzmanı

Çocukluğun dezintegratif bozukluğu, doğumdan sonraki ilk iki yıl içinde görünüşte normal bir gelişim olmasına karşın, iki ile on yaşları arasında daha önce kazanılan becerilerin önemli ölçüde yitirilmesi ile karakterizedir. Yitirilen beceriler; sözel anlatım ya da dili algılama, toplumsal beceriler ya da uyum davranışları, bağırsak ya da mesane kontrolü, oyun ve motor beceriler alanında olabilir. Klinik tabloya, toplumsal etkileşim ve iletişimde nitel bozulma, davranış ilgi ve etkinliklerde sınırlı, basmakalıp ve yineleyici bir örüntü eşlik edebilir.

Çocukluğun dezintegratif bozukluğu, DSM-IV-TR’de Yaygın Gelişimsel Bozukluklar başlığı altında sınıflandırılmıştır.

YAYGIN GELİŞİMSEL BOZUKLUKLAR (DSM-IV-TR’ ye göre)

  1. OTİSTİK BOZUKLUK

  2. RETT BOZUKLUĞU

  3. ÇOCUKLUĞUN DEZİNTEGRATİF BOZUKLUĞU

  4. ASPERGER SENDROMU

  5. YAYGIN GELİŞİMSEL BOZUKLUK (BAŞKA TÜRLÜ ADLANDIRILAMAYAN TİP)

Çocukluğun dezintegratif bozukluğunda genellikle aile öyküsünde, otizmin, şizofreninin ve organik hastalıkların öyküsü bulunmaz. Çocukluğun dezintegratif bozukluğunda başlangıç yaşı tanı bakımından önemli özelliklerden birisidir. Doğumdan sonra en az iki yıl süreyle görünüşte normal bir gelişim olmalıdır ve belirtiler 10 yaşından önce başlamalıdır. Bazı olgularda sinsi bir başlangıç görülürken (haftalardan aylara), bazıları ani başlangıçlıdır (günlerden haftalara). Çocukluğun dezintegratif bozukluğu olgularının bir kısmında ‘’haber verici dönem’’ tanımlanmaktadır. Bu dönemde çocuk daha huzursuz, hareketli ve kaygılıdır. Başlangıç döneminde olan olguların klinik tablosu anksiyete bozukluklarına, dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğuna, davranım bozukluğuna ve depresyon gibi psikiyatrik bozuklara benzeyebilir. Özellikle konuşmanın kaybedildiği dönemde, çocukluğun dezintegratif bozukluğu olan çocuklarda korkulu görünüm ya da kolayca korkma önemli özelliklerden birisidir ve bu durum otizmden daha fazla gözlenmektedir.

‘’Dezintegratif’’ terimi kişilik ve davranış değişikliklerini çarpıcı bir şekilde tanımlayan bir kelimedir. Bildirilen olguların büyük bir çoğunluğunda otizme benzer davranış örüntüsü gözlenmiştir. İletişim kurma becerilerinin kaybı ya da bu becerilerinin belirgin olarak gerilemesi, sosyal etkileşim sorunları, stereotipik davranışlar, değişikliğe direnç, kompulsif davranışlar, aşırı hareketlilik, yoğun korku, anksiyete, affektif belirtiler, dışkı ve idrar kontrolü gibi bazı öz bakım becerilerinde kötüleşme meydana gelebilir.

Çocukluğun dezintegratif bozukluğunun başlangıcında sözlü iletişimde azalma görülür; daha önce doğru olarak söylenebilen sözcükler artık kullanılamaz. Tüm konuşmanın kaybolmasından önce ekolali görülür. Çocukluğun dezintegratif bozukluğunda konuşma bozulurken anlama yetisi de kötüleşir. Zihinsel yetilerdeki kayıp kalıcıdır. Çocuk, okumaya, yazmaya ve resim yapmaya olan ilgisini yitirir. Sosyal işlevler zihinsel yetilerdeki kayıplara paralel olarak kötüleşir. Çocuğun oyunlara, topluluk içinde iletişim kurmaya ve ailesine olan ilgisi giderek azalır. Olguların %90’ ından fazlasında beslenme ve sfinkter kontrolü gibi öz bakım becerileri kaybolur. Çocuk başlangıçta enkontinansın sosyal olarak kabul edilmediğini fark edebilir fakat daha sonra bununla ilgili kaygısı kaybolur. Yaklaşık olarak olguların yarısında epilepsi, klinik tabloya eklenebilir. Olguların %90’ ından fazlasında ajitasyon, öfke patlamaları, yatıştırılamayan ağlamalar, motor etkinliklerde perseverasyon ile psikomotor eksitasyon görülür. Etrafında dönme, vurma ve obsessif uğraşılar otizmde görülebilen davranışlara benzer. Gerçekte klinik görünüm birçok yönü ile otizmden zor ayırt edilir. Uygunsuz ve yabancılara yönelik de olsa sevginin gösterilmesi bazen devam edebilir. Bakım veren önemli kişileri tanımaya devam edebilir, hastalar anne babalarını gülerek ya da kucaklayarak karşılayabilirler.

Yapılan bir çalışmada en sık gözlenen belirtinin (%100) konuşmada görülen gerileme olduğu bildirilmiştir. Bu belirtiyi, oyun oynamada bozulma ya da ilginin azalması (%75), bağırsak ve mesane kontrolünü kaybetme (%58) ve motor becerilerde kayıplar (%33) izler.

Binişik durumlar

Çocukluğun dezintegratif bozukluğu başlangıç döneminde ve hastalığın gidişi esnasında, anksiyete bozuklukları, dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu, davranım bozukluğu ve duygu durum bozuklukları belirtileri klinik tabloya eşlik edebilir. Ayrıca, nörolipidosis, metakromatik lökodistrofi, Addison-Schilder hastalığı ve subakut sklerozan panensefalit gibi tıbbi durumlar seyrekte olsa da çocukluğun dezintegratif bozukluğu ile binişiklik gösterebilir. Ancak, epilepsi hariç diğer nörolojik bozukluklar ile binişiklik seyrekçe görülmektedir.

ÇOCUKLUĞUN DEZİNTEGRATİF BOZUKLUĞU TEDAVİSİ

Çocukluğun dezintegratif bozukluğu olan çocuklar ve gençler, bir çocuk psikiyatristi tarafından değerlendirilmeli ve takip edilmelidir.

  1. Özel eğitim
  2. İşlevi etkileyen sorun davranış veya durumların ilaçla tedavisi
  3. Eşlik eden tıbbi veya psikiyatrik bozuklukların tedavisi
  4. Annenin-babanın-çocuğun eğitimi
  5. Aile-çocuk-hekim-okul iş birliği

Prof. Dr. Özgür YORBIK’ın Çocukluğun Dezintegratif Bozukluğu, Otizm Spektrumu Bozuklukları (Yaygın Gelişimsel Bozukluklar) üzerine yaptığı araştırmalar ve çalışmalar

  1. Altun C, Guven G, Yorbik O, Acikel C. Dental injuries in autistic patients. Pediatr Dent. 2010 Jul-Aug;32(4):343-6.
  2. Yorbik O, Kurt I, Haşimi A, Oztürk O. Chromium, cadmium, and lead levels in urine of children with autism and typically developing controls. Biol Trace Elem Res. 2010 Jun;135(1-3):10-5. Epub 2009 Aug 18.
  3. Hardan AY, Girgis RR, Lacerda AL, Yorbik O, Kilpatrick M, Keshavan MS, Minshew NJ. Magnetic resonance imaging study of the orbitofrontal cortex in autism. J Child Neurol. 2006 Oct;21(10):866-71.
  4. Yorbik, O. Akay, C. Sayal, A. Cansever, A. Söhmen, T. Çavdar, A.O., “Zinc status in the autistic children, The Journal of Trace Elements in Experimental Medicine”, 17(2), 101-107 (2004).
  5. Yorbik, O. Sayal, A. Akay, C. Akbiyik, D.I. Sohmen, T., “Investigation of antioxidant enzymes in children with autistic disorder”, Prostaglandins Leukot Essent Fatty Acids, 67(5), 341-343 (2002).
  6. The Autism Research Center, Neurological Institute of New Jersey, Somerset, Newark, USA, April 2003. “Think Tank in Autism”, Title: Autism and oxidative stress, Presenter: Ozgur Yorbik, MD.
  7. New York State Institute for Basic Research in Developmental Disabilities, New York, USA, June 2005. “Oxidative Stress in Autism Symposium (OSAS)”, Title: Oxidative Stress and Trace Elements in Autism, Presenter: Ozgur Yorbik,
  8. Hardan, A.Y. Yorbik, O. Minshew, N.J. Diwadkar, V.A. Keshavan, M.S., “A voxel-based morhpometry study of gray matter in Autism” International Child Developmental Resource Center, International Meeting for Autism Research (IMFAR) Conference Abstract, Orlando, Florida, 2002.
  9. Hardan, A.Y. Yorbik, O. Minshew, N.J. Diwadkar, V.A. Keshavan, M.S., “Voxel-based morhpometry study of gray matter in Asperger’s disorder”, Biological Psychiatry, 53 (8): 597 Suppl., 2003.
  10. Hardan, A.Y. Lacerda, A. Yorbik, O, Keshavan, M.S. Minshew, N.J. “An MRI Study of the Orbitofrontal Cortex in Autism” The Third Annual WPIC Research Day, University of Pittsburgh, Pittsburgh, USA, 2003.
  11. Kurt, I; Yorbik, O.; Ozturk, O.; et al. Urinary porphyrins and biomarkers of oxidative stress in Turkısh autistic chi ldren. Journal of ınherıted metabolıc dısease  Volume: 34   Supplement: 3   Pages: S270-S270   Published: 2011
  12. International Cognitive Neuroscience Meeting; Cognitive VI; 2-4 Mayıs 2014; University of Uskudar, İstanbul, Autism Spectrum Disorders, Presenter: Özgür Yorbik.
  13. Yorbık Ö, Otistik Bozukluk, Psikiyatri Temel Kitabı içinde, Editörler: Köroğlu E., Güleç C, HYB Basım Yayın, Ankara 2007, sayfa: 788-808.
  14. Yorbık Ö, Asperger Bozukluğu, Psikiyatri Temel Kitabı içinde, Editörler: Köroğlu E., Güleç C, HYB Basım Yayın, Ankara 2007, sayfa: 817-821.
  15. Kartal P, Şengör F, Kılıç MK, Hariri AG, Yorbık Ö. Okul Öncesi Çocuklarda Duyguları Tanıma ve İfade edebilme Becerisinin Gelişimi, NöroPsikiyatri Arşivi, yüzüncü yıl özel sayısı, Cilt: 51 Özel Sayı, s58-s60; Ekim 2014.
  16. Yorbık, Ö. Cansever A, Kırmızıgül, P., “Otizmde oksidatif stres ve hücre zarı fosfolipitlerinin önemi,” Türkiye’de Psikiyatri Dergisi, 6(1): 36-41 (2004).
  17. Yorbık, Ö. Cöngöloğlu, A. Dilaver, B. Cansever, A. Akay, C. Sayal, A. Söhmen, T. “Otistik çocuklarda saç kurşun düzeylerinin araştırılması”, Klinik Psikiyatri Dergisi, 6(4): 213-216 (2003).
  18. Yorbık, Ö. Cöngöloğlu, A. Dilaver, B. Cansever, A. Akay, C. Sayal, A. Söhmen, T., “Bir grup otistik çocukta plazma ve saç bakır düzeyleri”, Çocuk ve Gençlik Ruh Sağlığı dergisi, 10(1), 17-21 (2003).
  19. Yorbık, Ö. Kırmızıgül, P. Demirkan, S. Söhmen, T., “Yaygın gelişimsel bozukluğu olan çocukların doğumunda mevsimsel değişikliklerin araştırılması”, Çocuk ve Gençlik Ruh Sağlığı dergisi, 10(2), 67-71 (2003).
  20. Yorbık, Ö. Cansever, A. Söhmen, T., “Otizmde nöronal görüşler”, Çocuk ve Gençlik Ruh Sağlığı dergisi, 9(2): 118-127 (2002).
  21. Yorbık, Ö. Özdağ, M.F. Söhmen, T., “Otistik bozuklukta EEG, BBT ve MRI inceleme sonuçları”, Çocuk ve Gençlik Ruh Sağlığı Dergisi, 2: 94-98 (2001).
  22. Yorbık, Ö. Akın, R. Söhmen, T., “Çocukluğun dezintegratif bozukluğu ve bir olgu sunumu”, Çocuk ve Gençlik Ruh Sağlığı dergisi, 7(1), 43-50 (2000).
  23. Yorbık, Ö. Erman, H. Söhmen, T., “Asperger sendromu ve yüksek fonksiyonlu otizmin tanısal ayırımı”, Klinik Psikiyatri, 3, 102-110 (2000).
  24. Ulusal Otizm Günleri Sempozyumu, Üsküdar Üniversitesi, İstanbul, 28 Mart 2015. Konu: Otizm. Sunan: Prof. Dr. Özgür YORBIK
  25. Ulusal Çocuk ve Ergen Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Kongresi 24., Konya, 09-12 Nisan 2014. Konu: Otizmde epigenetik. Sunan: Dr. Özgür Yorbık.
  26. Ulusal Otizm Günleri Sempozyumu, Üsküdar Üniversitesi, İstanbul, 29 Mart 2014. Konu: Otizm. Sunan: Prof. Dr. Özgür YORBIK
  27. 9 ncu Ulusal Sinir Bilimleri Kongresi, Yeditepe Üniversitesi, İstanbul, 13-17 Nisan 2010. Otizm Patogenezinde ve Uygulanan Girişimlerin Etkisinde Biyolojik Etmenler; Sunan: Doç. Dr. Özgür Yorbık.
  28. Anadolu Psikiyatri Günleri Kongresi 14., Gaziantep, 19-22 Mayıs 2004. Otizm, Asperger sendromu, ve başka türlü adlandırılmayan yaygın gelişimsel bozukluklar, ikili konferans; Sunan Dr. Özgür Yorbık.
  29. Ulusal Çocuk ve Ergen Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Kongresi 9., Adana, 28-30 Nisan 1999. Yaygın Gelişimsel Bozukluklar Paneli. Sunan Özgür Yorbık. Konu: Otizmde ilaç tedavisi.
  30. 13 ncü Ulusal Çocuk ve Ergen Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Kongresi, Ankara, 7-9 Mart 2003, Sunan: Özgür Yorbık. Konu: Otistik Çocuklar ve Ailelerinin Sorunları
  31. Ulusal Çocuk Ve Ergen Ruh Sağlığı Ve Hastalıkları Kongresi & 4. Biyolojik Psikiyatri Sempozyumu, Bursa, 2004. Sunan Özgür Yorbık. Konu: Otizm programlı hücre ölümü ve göçü.
  32. Türkiye Çocuk Nörolojisi Vakfı Süreli Eğitim Seminerleri Vakfı Prof. Dr. Yavuz Renda Çocukluk Çağı Epilepsileri Süreli Eğitim Seminerleri III, Afyon, Haziran 2007, Sunan: Özgür Yorbık. Konu: Otizmin Patogenezi.
  33. Yorbık, Ö. Hardan AY, Minshew NJ, Diwadkar VA, Sahni SD, Keshavan MS., “Otistik bozuklukta beyin beyaz cevher değişiklikleri”, 4. Ulusal Biyolojik Psikiyatri Kongresi, Ankara, 2003.
  34. Yorbık, Ö. Yaygın Gelişimsel Bozukluklar, Klinik Psikiyatri, çeviri editörleri: Prof. Dr. Hamdullah Aydın, Yrd. Doç. Dr. Ali Bozkurt, 38 nci bölüm, s: 535-543, Güneş Kitapevi, Ankara, 2005 (Concise Textbook of Clinical Psychiatry, 2004 Benjamin James Sadock, Virginia Alcott Sadock).

BAĞLANTILAR

https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3401658/